halil bezmen ne demek?

Halil Bezmen (d. 1939,¹² İstanbul³), Türk iş insanı, yazar. Özellikle Türk kamuoyunda İSKİ dolandırıcılığı iddialarının ⁴ ardından tarihi eser kaçakçılığı ve vergi kaçırmak iddialar ile yargılandığı davalarda aklanması ve son dönemde yazdığı kitaplar ile tanınmaktadır.⁵

Türkiye’nin ilk sanayicilerinden olan Halil Ali Bezmen ile kardeşi Nazım Bezmen'in torunu⁶⁷ ve Fuad Bezmen'in büyük oğludur.⁸ İlkokulu İstanbul'da okuduktan sonra öğrenim sürecine İsviçre'de devam etmiştir. ETH Zürih makine mühendisliği bölümünden mezun olmuş ve Türkiye'ye döndükten sonra, 1929 yılında kurulmuş olan ailesine ait Mensucat Santral isimli şirkette çalışmaya başlamıştır. Yaklaşık olarak on yıl kadar sonra Mensucat Santral⁹ şirketine genel müdür olarak atanmıştır. Bu yıllarda Santral Holding şirketi, Türkiye'deki en büyük 10 aile şirketi¹⁰ arasında bulunuyordu. Ancak babası Fuad Bezmen, oğlunu şirketi batırdığı iddiaları ile onu medyada kötüleyen yorumlarda bulunmuştur.¹¹ Halil Bezmen'in Hayyam Garipoğlu'na 35 milyon dolar karşılığında sattığı Rabak Elektrolitik Bakır ve Mamulleri A.Ş.'de Santral Holding'e aitti.¹² Bezmen, Türkçenin yanı sıra Fransızca, Almanca, İngilizce, İtalyanca ve Latince bilmektedir.

2011 yılında bir gazete ile yaptığı röportajda şöyle demiştir:


“	Paranın köleliğini yaptım. Serveti kullanamazsanız servet sizi kullanır. Ben artık tarihi eser kaçakçılığıyla, İSKİ yolsuzluğuyla veya klor davasıyla değil, yalnızca yazar Halil Bezmen olarak anılmak istiyorum. Çünkü yedinci kitabım baskıya hazır. Üç kitabın ise hazırlıklarını tamamladım. 970 TL emekli maaşı ve annemin evinden gelen kira parasıyla geçimimi sağlıyorum. 10 yıllık arabaya biniyorum ve 1983'ten beri Bebek'te aynı evde oturuyorum.	”

Yarım milyar dolarlık servetini kaybettiğini beyan eden Bezmen, artık normal bir hayat yaşadığını açıklamıştır.¹³ Halil Bezmen'in babası Fuad Bezmen, vefat ettiği 2011 yılına kadar on yıl süreyle kendisiyle küs kalmış ve kendisi ile anlaşamadığını açıklamıştır.¹⁴

İSKİ davası ve aklanması

Bezmen hakkında 1993 yılında Koruma Tarım isimli şirketle, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi'ne yüksek fiyatla klor satışı yapması nedeniyle dava açılmıştır. Bezmen’in duruşmada "Evet, devleti kazıkladım" şeklinde ifade verdiği Hürriyet Gazetesi tarafından aktarılmış ancak bu bilgi doğrulanmamış ve Halil Bezmen ve avukatları tarafından da yalanlanmıştır.¹⁵ Ayrıca yine dava esnasında verdiği ifadede, İSKİ'de kimseye rüşvet vermediğini beyan etmiştir.¹⁶ Bezmen'in piyasa fiyatı 2,500 TL olan kloru 13.595 TL'ye sattığı iddia edilmiştir. Bir diğer iddia klorların hiçbir zaman İSKİ’ye teslim edilmedi şeklindedir. Ancak bu iddiaların tümü mahkeme tarafından değerlendirmiş ve Bezmen suçsuz bulunmuştur. İSKİ’nin 1989 ile 1993 yılları arasında yaptığı bu anlaşma nedeniyle toplam 31 milyar Türk Lirası zarara uğradığı yine Hürriyet Gazetesi tarafından iddia edilmiş ancak ispat edilememiştir.¹⁷ Bezmen İSKİ davasından yargılanmış ve bu davadan suçsuz bulunarak 2003 yılında beraat etmiştir. Dönemin Aksiyon dergisine verdiği röportajda Bezmen dava esnasında yurt dışına çıktığını kabul etmiş ve 1994 yılında ilk olarak Kudüs'e gittiğini söylemiştir.¹⁸

Tarihi eser kaçakçılığı iddiaları ve aklanması

Halil Bezmen hakkında tarihi eser kaçakçılığı iddiaları sürerken, 14 Aralık 1994'te, Haydarpaşa Limanı'nda Selim Edes, Semra Edes ve Asil Nadir'in eski eşi olan Ayşegül Tecimer'e ait olduğu iddia edilmiş olan tarihi eserler ele geçirilmiş ve soruşturma kapsamında dört kişi göz altına alınmıştır. Ayrıca soruşturma kapsamında İstanbul, Küçüksu Talimhane caddesinde bir eve yapılan baskında da çok sayıda tarihi eser (özellikle Osmanlı saray parçaları) oldukları iddia edilen eser ele geçirilmiştir.¹⁹ Bu olaydan sonra, Bezmen'in ABD'de olduğuna dair haberler medyada yer bulmuştur.²⁰ Türk yetkililerce, Bezmen hakkında Kırmızı bülten ile arama kararı çıkartılarak aranmaya başlanmıştır.²¹ Daha sonra ise ABD'de vizesiz olarak kaçak yaşadığı tespit edilen Bezmen, 2003 yılı Mart ayında Türkiye'ye dönmüş ve döndüğünde yakalanarak Metris Cezaevi'ne gönderilmiştir.²²²³²⁴ Bezmen'in ABD'de resmi belgede sahtecilik ve kaçakçılık suçlarından dolayı hapis cezası aldığı ve hapis yattığını beyan edenler bulunmaktadır. Ancak Bezmen, tarihi eser kaçakçılığından yargılandığı davadan da 2003 yılında suçsuz bulunarak beraat etmiştir. Söz konusu eserlerin tarihi eser olmadığı belirlenmiş ve Devlete herhangi bir borcu olmadığı anlaşılınca aralarında tahmini değeri 1 milyon Türk Lirası olan Vagnier'in "Cariye" tablosunun da bulunduğu 450 tablodan oluşan malları kendisine iade edilmiştir. Bezmen bu antika eserleri açık artırmayla satmıştır.²⁵